Βρισκόμαστε πλέον σε μια καμπή της ιστορίας, όπου η μεταστροφή της οικονομίας προς μοντέλα βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης έχει γίνει πλέον επιτακτική ανάγκη. Βέβαια, για να καταστεί εφικτή η αειφόρος ανάπτυξη, εκτός από γενναίες κυβερνητικές πρωτοβουλίες, απαιτείται και ένα καλό επίπεδο τεχνολογικής προόδου και καινοτομίας ικανό να στηρίξει τη μετάβαση αυτή.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για την ενίσχυση της τεχνολογικής γνώσης και της καινοτομίας, τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Εξετάζουμε, λοιπόν, τη συμβολή στα παραπάνω που έχουν οι Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας (Innovation Clusters). Στη συνέχεια, θα ερευνήσουμε τί είναι ένα πάρκο καινοτομίας καθώς και τη συνεισφορά του στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.
Τι είναι καινοτομία;
Καινοτομία είναι η διαδικασία μετατροπής μιας νέας ιδέας σε προϊόν ή υπηρεσία που θα διατεθεί στην αγορά, ή σε ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων διαδικασιών.
Ως καινοτομία δεν ορίζουμε μια εφεύρεση ή την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, αλλά την συνολική διαδικασία που ακολουθείται από την αρχή μέχρι το τέλος. Δηλαδή, η καινοτομία ξεκινάει από την πρώτη στιγμή της σύλληψης μιας καινοτόμου ιδέας, συνεχίζει σε όλες τις προσπάθειες που γίνονται ώστε να καταστεί εφικτή η τεχνική υλοποίηση της και, τέλος, ολοκληρώνεται στην εφαρμογή ή την εμπορική αξιοποίηση της.
Βάσει των ανωτέρω, η καινοτομία περιλαμβάνει μια αλυσίδα ενεργειών που εκτός από γνώση απαιτούν και τη συνεργασία πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων για να γίνει εφικτή. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τις καινοτομικές επιδόσεις τόσο σε εθνικό (πχ υποδομές) αλλά και σε εταιρικό επίπεδο (πχ μέγεθος, έλλειψη χρηματοδότησης, φόβος για την αποτυχία κ.α.).
Ο συσχετισμός των εταιρικών μεγεθών και της καινοτομίας
Οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό της δομής της σύγχρονης οικονομίας και κοινωνίας. Λόγω του πλειοψηφικού τους χαρακτήρα, η συνεισφορά τους στην οικονομική ανάπτυξη, την παραγωγή και την απασχόληση είναι εξαιρετικά σημαντική.
Χαρακτηριστικά, στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι ΜΜΕ αντιπροσωπεύουν το 99.8% του συνόλου των επιχειρήσεων, ενώ απασχολούν περίπου το 67% του συνολικού εργατικού δυναμικού. Ομοίως, η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη χώρα είναι οικογενειακές επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 10 άτομα.
Δυστυχώς, το μικρό μέγεθος των ΜΜΕ συνήθως συνδέεται και με έλλειψη επαρκών πόρων για περαιτέρω ανάπτυξη της επιχείρησης. Για το λόγο αυτό, δεν μπορούν εύκολα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός διεθνοποιημένου και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος. Για να το κάνουν αυτό θα πρέπει να εστιάσουν στην εξειδίκευση, τη συνεχή βελτίωση και διαφοροποίηση των προϊόντων τους από τον ανταγωνισμό, την καλύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας, και τέλος στην δημιουργία ενός ευρύτερου δικτύου συνεργασίας.
Η δικτύωση των μικρών επιχειρήσεων και η δημιουργία Συνεργατικών Σχηματισμών Καινοτομίας βοηθούν τις μικρές εταιρίες να εκμεταλλεύονται τόσο τα πλεονεκτήματα του μικρού τους μεγέθους, αλλά και τα πλεονεκτήματα της μεγάλης κλίμακας που μπορεί να επιτύχουν μέσα από αυτούς. Έτσι, καταφέρνουν να συνενώσουν τις δυνάμεις τους, να εξοικονομήσουν πόρους και να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας. Ένας τέτοιος συνεργατικός σχηματισμός είναι και το πάρκο καινοτομίας.
Τι ακριβώς είναι ένα πάρκο καινοτομίας;
Ένα πάρκο καινοτομίας πρώτα από όλα είναι μια διεπιστημονική κοινότητα επαγγελματιών, ερευνητών και επιχειρηματιών που συνθέτουν ένα πρωτοποριακό οικοσύστημα συνεργασίας και προώθησης της τεχνολογίας και της καινοτόμου σκέψης. Στα πάρκα καινοτομίας, η καινοτομία είναι ανοικτή και προσβάσιμη απ’ όλους, ενώ δημιουργούνται και οι κατάλληλες προϋποθέσεις που επιτρέπουν το διαμοιρασμό της γνώσης και της επιτάχυνσης της προόδου .
Η ύπαρξη ενός τέτοιου πάρκου καινοτομίας προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην τοπική οικονομία και κοινωνία, ενώ γίνεται πόλος έλξης για επαγγελματικούς αλλά και πολιτιστικούς λόγους. Για αρχή, ενισχύει σημαντικά την κοινωνική συνοχή αφού δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης υψηλής προστιθέμενης αξίας στη τοπική κοινότητα. Έτσι, καταφέρνει όχι μόνο να μειώσει την εσωτερική μετανάστευση προς τους μεγάλους αστικούς ιστούς της χώρας, αλλά και να προσελκύει επαγγελματίες, ερευνητές και επιχειρηματίες στην ευρύτερη περιοχή.
Ένα πάρκο καινοτομίας όμως είναι κάτι παραπάνω από έναν απλό χώρο συνεργασίας. Ο σχεδιασμός του συνήθως προβλέπει τη δημιουργία ενός ζωντανού εργαστηρίου (living lab), που συνδυάζει την εργασία, την έρευνα, την μάθηση, τον πολιτισμό και την αναψυχή. Έτσι, η τριβή και αλληλεπίδραση που δημιουργείται καθημερινά σε έναν τέτοιο χώρο μπορεί να οδηγήσει σε νέους τρόπους σκέψης, νέες μορφές συνεργασίας, αλλά και να εμπνεύσει τη νέα γενιά.
Τα οφέλη που προσφέρει ένα πάρκο καινοτομίας στην τοπική επιχειρηματικότητα
Ένα πάρκο καινοτομίας μπορεί να αποτελέσει επαγγελματική στέγη για νεοφυείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαφόρων ειδικοτήτων, αλλά και επαγγελματικός χώρος για freelancers.
Οι υπηρεσίες και τα χαρακτηριστικά που προσφέρει ένας τέτοιος συνεργατικός σχηματισμός ενισχύουν σημαντικά τις επιχειρήσεις που είναι μέλη, καθώς :
- Επωφελούνται από μειωμένα λειτουργικά κόστη,
- λαμβάνουν τον εξοπλισμό και τις υποδομές που χρειάζονται,
- έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ δίκτυο έρευνας και καινοτομίας διασυνδεμένο με ακαδημαϊκά ιδρύματα,
- αλληλοεπιδρούν και συνεργάζονται με άλλες επιχειρήσεις,
- έχουν πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες και mentoring μεταξύ άλλων.
Αν θέλετε και εσείς να γίνεται κομμάτι μιας τέτοιας κοινότητας μη διστάσετε να επικοινωνήστε μαζί μας για να μάθετε περισσότερα.